فرهنگ غذایی آذربایجان ، 10 تا از برترین غذاهای آذربایجان
به گزارش وبلاگ ماریانا، آشنایی با فرهنگ غذایی ملت های مختلف جهانی همان چیزی است که بسیاری از مردم برای درک بیشتر آن سفر می کنند و بیشتر بجای گشت و گذار بین جاذبه های تفریحی و دیدنی مقصد مسافرتی خود، در پی تست مزه ها و طعم های منحصر به فرد غذاهای محلی و پرطرفدار آن شهر و کشور می باشند؛ پیدا کردن مزه های نو یا خوردن غذاهای مختلف چند وقتی است که به یکی از اهداف مهم توریستی و گردشگری بدل گشته و سالانه گردشگران داخلی و خارجی زیادی در اقصی نقاط جهان جا به جا می شوند تا با فرهنگ غذای دیگر ملت ها آشنایی نسبی پیدا کنند. یکی از کشورهای خوشمزه برای گردشگران ایرانی که اتفاقا فاصله زیادی نیز با مرزهای کشور ما ایران ندارد، کشور جمهوری آذربایجان است که علاوه بر طبیعت بکر و مردم کاملا دوست داشتنی و مهمان نوازش، دارای غذاها و خوراکی های بسیار بسیار خوشمزه ای می باشد که بی تردید می توان گفت در کل سرزمین قفقاز، مثل آن ها را نمی توان پیدا کرد و چشید!پس در ادامه با خبرنگاران همراه شوید تا قدری بیشتر با فرهنگ غذایی آذربایجان آشنایی پیدا کنید و با 10 تا از غذاهای آذربایجان و برترین غذاهای آذربایجان پرطرفدار این کشور نیز روبرو شوید؛
کمی با فرهنگ غذایی آذربایجان:
وقتی صحبت از فرهنگ غذایی آذربایجان می کنیم، سعی کنید در ذهنتان تصویری از کشوری کاملا متفاوت لااقل در عرصه های مواد غذایی و خوراکی با کشور ما را تجسم نکنید چرا که واقعا شباهت های زیادی میان فرهنگ غذایی ایران مخصوصا فرهنگ غذایی آذری زبانان ایرانی با مردمان این کشور وجود دارد. آذربایجان بزرگترین کشور منطقه قفقاز است که می توان گفت در بخش شمالی کشور ما واقع شده است و غذاهای مشهور و پرطرفدار آن از تفاوت های زیادی با غذاهای ما برخوردار نیست مگر در شکل و شمایل آن ها! جالب است بدانید عمده غذاهای طبخ شده در جمهوری آذربایجان یا مثل غذاهای ما ایرانیان است و یا همانند غذاهای پخته شده کشور ترکیه پس اصلا تعجب نکنید اگر با رفتن به جمهوری آذربایجان احساس غریبی و غم غربت به سراغتان نیامد، زیرا نقطه اشتراکی زیادی بین آذربایجانی ها و ایرانی از دیرباز تا کنون وجود داشته و وجود هم خواهد داشت؛در فرهنگ غذایی آذربایجان تقریبا هر چیزی را می توان پیدا کرد و با برترین کیفیت ممکنه نیز آن را میل کنید! علت تنوع غذایی در فرهنگ غذایی آنان وجود 9 گونه متفاوت از اقلیم های آب و هوایی می باشد که سبب فراوری و پرورش مواد اغذیه ای مختلفی در این سرزمین گشته است. (گفتنی است در کل جهان تنها 11 اقلیم آب و هوایی تا به امروز شناخته شده است!) پس بهتر است خود را حسابی برای مزه کردن طعم های تازه و غذاهایی که شاید برای چشیدن آنان لازم بود به نقاط بسیار دوری لااقل از ایران سفر کنید، آماده نمایید.
اهمیت غذا در جمهوری آذربایجان
غذا در کشوری همانند جمهوری آذربایجان از گذشته های دور بسیار حائز اهمیت بوده و یکی از عناصر مهم زندگی روزمرگی آنان تلقی می شود. شاید بد نباشد بدانید غذاهای آذربایجان دارای سهم به سزایی در تاریخ و سنت مردمان این دیار از دیرباز تا کنون داشته است و آن ها اغلب در تهیه غذاهای خود از دو فاکتور مهم استفاده می نمایند که یکی سبزیجات تازه و فصلی آنان است و دیگر ماهی های تازه؛ آن ها از سبزیجاتی همانند شوید، گشنیز، نعنا، مرزنگوش، آویشن، تره آبی، پیاز سبز، تره فرنگی، پیازچه، ریحون، جعفری و ترخون بصورت متعدد در برترین غذاهای آذربایجان غذاهای خود استفاده می نمایند و به علت نزدیکی با آب های دریای مازندران نیز از ماهی هایی همانند قزل آلا، ساردین، کفال راه راه، سالمون خزری و خاویار سیاه در فرهنگ غذایی خود، بهره ها می برند.
شباهت فرهنگ غذایی آذربایجان
اگر تا این لحظه متوجه شباهت فرهنگ غذایی ما با آذری ها نشده اید پس به خوبی این قسمت از مطلب را مطالعه کنید تا دریابید چرا نسبت به غذاهای آذربایجان خیلی دچار شگفت زدگی نخواهید شد! در فرهنگ غذایی آذربایجان برنج نقش بسیار پر رنگی دارد تا جایی که آنان مزدیک به 40 نوع برنج را در فرهنگ غذایی خود، جای داده اند؛ آذری ها برنج را یا با سبزیجات گوناگون و تازه خود سرو می نمایند و یا با زعفران برای مهمانان خاص خود آماده می نمایند و در کنارش نیز از انواع مختلف خورش ها و کباب ها استفاده می نمایند. بله درست متوجه شده اید! در فرهنگ غذایی آنان نیز همانند ما غذاهای کبابی عمدتا در کنار برنج سرو می شوند و مهمتر اینکه کباب ها آن ها با توجه به فرهنگ مردمانشان کاملا اسلامی می باشد و از گوشت حیواناتی همانند گوساله، بره، اردک، مرغ، ماهی و حتی خاویار تهیه شده است.
طعم برترین غذاهای آذربایجان
چاشنی های موجود در چنین فرهنگ غذایی آذربایجان نیز باز با چاشنی های موجود در فرهنگ غذایی ما ایرانیان خیلی متفات نیست و آن ها نیز همانند ما از فلفل سیاه، نمک، سماق و زعفران برای کمی تغییر در مزه غذاهایشان استفاده می نمایند؛ منتها چیزی که در بیشتر غذاهای آذری به چشم می خورد استفاده و بکارگیری از گردو و طیف وسیعی از میوه های خشک شده می باشد که خوب در فرهنگ غذایی ما به ندرت از چنین چاشنی هایی استفاده می شود! خورد یک وعده غذای سنتی در جمهوری آذربایجان شاید حتی تا چند ساعت نیز به طول بی انجامد پس لطفا شکیبا باشید و در هنگام میل کردن غذایتان، به فرهنگ غذایی آنان توجه نمایید و پیش از آغاز کردن به خوردن غذا نیز حتما یک فنجان کوچک چای بنوشید؛
معرفی 10 تا از برترین و پرطرفدارترین غذاهای آذربایجان:
10- خاویار شیش کباب (Sturgeon Shish Kebab):
از برترین غذاهای آذربایجان و غذاهای کبابی فوق العاده لذیذ و پرطرفدار همین خاویار شیش کباب است که با گوشت ماهی خاویار تهیه می شود؛ برای پخت این غذا ماهی های خاویار را آماده و سپس به اسلایس های کوچک تقسیم می نماییم و بعد با کمی اضافه کردن نمک و فلفل و بعلاوه یک سس ترش محلی، قدری به آن مزه ای خاص می بخشیم و در آخر نیز آن را به سیخ کشیده و بر روی منقل قرار می دهیم تا حسابی کبابی شود. در تهیه این غذا توصیه می شود کمی اجازه گرفتن بوی ذغالی را به آن بدهید. برای سرو کردن خاویار شیش کباب نیز سعی کنید از گوجه فرنگی تازه و قدری پیاز استفاده نمایید.
9- تکه کباب (Tika kabab):
از نمونه برترین غذاهای آذربایجان از دیگر غذاهای کبابی پرطرفدار که تقریبا در اقصی نقاط جمهوری آذربایجان می توانید به آن ها دسترسی داشته باشد، تکه کباب، کباب لیولا و بعلاوه بلیگ می باشد که فوق العاده خوشمزه هستند و به نوعی از سری غذاهای افسانه ای در فرهنگ غذایی آذری ها نیز قلمداد می شوند! برای تهیه تکه کباب در ابتدا گوشت بره را به قطعاتی کوچک تقسیم می نمایند و سپس آن ها را به سسی متشکل از پیاز، سرکه و رب انار به خوبی آغشته می نمایند و اجازه می دهند چند ساعتی را قطعات گوشت در داخل این سس ترکیبی قرار بگیرند و در آخر آن را به سیخ کشیده و بر روی منقل قرار می دهند.
8- کوفته آرزومان (Arzuman kyufta):
ای غذا از نمونه برترین غذاهای آذربایجان در اصل از فرهنگ غذای ترکی وارد کشور آذربایجان شده است و دارای دو نوع دستور پخت نیز می باشد؛ دستور پخت اول یک روش سنتی است که کمی پیچیدگی دارد اما در نهایت کوفته های بسیار خوشمزه ای پخته می شوند و دستور پخت دوم نیز یک روش کاملا مدرن و امروزی است که سبب کوتاهی زمان در پخت کوفته های آرزومان می شود. توجه داشته باشید در هر دو روش شما باید گوشت تازه بره را با کمی کره و تعدادی تخم مرغ ترکیب کنید و سپس شکل گلوله های توپُر را به آن ها بدهید و در آخر نیز آنان را در آب گوشت قرار دهید تا پخته شوند! گفتنی است کوفته آرزومان را اغلب با نان تازه و سبزی میل می نمایند.
7- بالیق (Balig):
بالیق در اصل یک نوع ماهی کبابی بسیار لذیذ است که با یک سس ترش حسابی آن را طعم دار نموده و سپس بر روی منقل قرارش می دهند؛ بالیق از برترین غذاهای آذربایجان و از جمله غذاهایی است که ریشه عمیقی در فرهنگ غذایی آذربایجان داشته و به همین دلیل هیچ مسافر و گردشگری که به این کشور سفر می نماید نباید از خوردن آن غافل شود! بد نیست بدانید در زبان ترکی بالیق به انواعی از ماهی های مختلف گفته می شود و اما در زبان آذری از کلمه بالیق تنها برای یک نوع ماهی خاص به نام ماهی خاویار استفاده می نمایند؛ البته ناگفته نماند که در حال حاضر این غذا را با انواع دیگری از ماهی های تازه دریایی نیز تهیه و سرو می نمایند.
6- سبزی قرمه (Sabzi Qovurma):
سبزی قرمه از جمله خورش های محبوب در فرهنگ غذایی آذری ها و از نمونه برترین غذاهای آذربایجان می باشد که از شباهت های بسیاری زیادی با خورش قرمه سبزی ما برخوردار است و تنها تفاوت خورش آنان با خورش معروف ما ایرانیان، استفاده کردن از گوجه سبز برای مزه دار کردن آن و بعلاوه ریختن سبزی های کاملا خرد نشده در داخل آن می باشد. سبزی قرمه نیز همانند قرمه سبزی ما در کنار یک بشقاب برنج سرو می شود و شاید بد نباشد بدانید که آذری ها برای نامگذاری این غذا از کلمه سبزی که دارای ریشه پارسی می باشد، استفاده نموده اند و در تهیه و پخت آن نیز از روش های یکسان با هنر آشپزی ما بهره گرفته اند؛
5- قطاب (Qutab):
قطاب از دیگر غذاهای سنتی و ریشه دار موجود در فرهنگ غذایی آذربایجان می باشد. قطاب آذربایجان با شیرینی مورد علاقه ما ایرانی ها از زمین تا آسمان متفاوت بوده و از شباهت های زیادی با پیراشکی های گوشتی برخوردار می باشد. خمیر این غذا از ترکیب آب، آرد، تخم مرغ و کمی نمک حاصل می شود و در خاتمه نیز شکل هلالی به آن می دهند تا هنگام سرخ شدن از جذابیت های بصری مطلوبی نیز این غذا بهره مند شود! سپس در داخل خمیر قطاب از گوشت های متفاوت، کدو، پنیر و مقداری هم از اسفناج استفاده می نمایند و با دست دو طرف خمیر را بالا آورده و آن را می بندند و در داخل روغن، سرخ می نمایند. از قلم نیاندازید از جمله قطاب های آذربایجان، قطاب های تهیه شده در رستوران های شهر باکوی این کشور می باشد که می توانید آن ها را با کمی دوغ، سبزیجات و سماق میل نمایید.
4- لوله کباب (Lyula kabab):
از جمله غذاهای کبابی که در کنار برنج سرو نمی شود و بیشتر آن را با نان لواش میل می نمایند، کباب لوله می باشد که چیزی شبیه به همین کباب کوبیده های ما است و متریال آن را از ترکیب گوشت بره، کمی سبزیجات معطر و بعلاوه مقداری ادویه تهیه نموده و سپس آن را به سیخ کشیده و بر روی منقل قرارش می دهند.=
3- لاوانگی (Lavangi):
لاوانگی از جمله معروف ترین خورش های موجود در فرهنگ غذایی آذربایجان است که بسته به سلیقه آشپز آن را با ماهی شکم پُر درست می نمایند و یا با مرغ شکم پُر؛ بسته به انتخاب و سلیقه غذایی افراد از موادی همانند گردو؛ پیاز، آلوبخارا، گوجه سبز و کشمش در شکم مرغ و یا ماهی استفاده می شود و چنین خورش خوشمزه ای پخته می شود. شایان به ذکر است که در گذشته تنها می توانستیم این غذا را در بخش های جنوبی کشور آذربایجان پیدا کنیم در حالیکه اکنون به راحتی می توان حتی در مرکز آذری زبانلن یعنی شهر باکو نیز به چنین خورش بی نظیری دست پیدا کرد!
2- دوشبارا (Dushbara):
دوشبارا غذایی است سنتی همانند پیراشکی منتها در ابعادی کوچکتر که از هواداران پرشماری در جمهوری آذربایجان، برخوردار می باشد؛ دوشبارا از تفت دادن مقداری گوشت گوساله تکه تکه شده با پیاز و کمی سبزیجات معطر محلی و بعلاوه نمک و فلفل سیاه و در آخر نیز چند عدد گوجه فرنگی تهیه می شود و سپس این متریال طعم دار شده را لای لقمه های کوچکی از خمیر قرار می دهند و در خاتمه نیز آن را در آب گوشت از قبل مهیا شده برای مدت کوتاه همانند 10 دقیقه ای قرار می دهند تا به خوبی پخته شود. از قلم نیوافتد که سرو این غذا نیز به این شکل است که چند تا از این لقمه های آماده شده گوشتی را در کنار مقداری آب گوشت برای شما می آورند تا میل نمایید.
1- دلمه (Dolma):
بی تردید جز غذایی به نام دلمه نمی توانست در صدر غذاهای محبوب و پرطرفدار آذری قرار بگیرد! دلمه غذایی است فوق العاده خوش مزه و البته بسیار زیبا که برای دیزاین آن خیلی احتیاج به استفاده از مواد غذایی و نزئیناتی خوراکی نیست! دلمه های آذربایجان نیز همانند دلمه های ایران دارای طعم و مزه ای عمیق و خاطره انگیز هستند؛ در این کشور حدودا بین 20 تا 30 نوع دلمه وجود دارد که بسته به سلیقه و وجود مواد اولیه آنان، می توان آن ها را پخت و تهیه کرد. بخشی از دلمه های جمهوری آذربایجان یا با سبزیجات معطر طبخ می شوند و یا با گوشت چرخ نموده! آنان در دلمه های خود از فلفل، بادمجان و گوجه فرنگی در کنار بعضی سبزیجات خاص محلی استفاده می نمایند و داخل آن ها را نیز همانند ما، از برنج و گوشت چرخ نموده پُر می نمایند.
منبع: همگردی