کاروانسرای سعدالسلطنه ، بزرگ ترین کاروانسرای سرپوشیده دنیا - وبلاگ ماریانا

به گزارش وبلاگ ماریانا، از جمله شهرهای تاریخی و با قدمت ایران که دارای جاذبه های بسیاری می باشد، قزوین است. این شهر که مرکز استان قزوین و از جمله شهرهای بزرگ ایران به شمار میرود. قزوین در حال حاضر یکی از قطب های مهم توسعه کشور است و بعلاوه از نظر جغرافیایی، پلی بین تهران و منطقه ها غربی و شمالی ایران می باشد. قزوین بعلاوه از نظر خوشنویسی، مرکز ایران به شمار میرود. همان طور که گفته شد این شهر دارای جاذبه های بسیاری است که این جاذبه ها بیشتر تاریخی می باشند و از این رو قزوین که در زمان صفویه مرکز ایران بوده است، در ایران رتبه نخست در تعداد آثار تاریخی را دارد و بعلاوه در دنیا نیز رتبه سوم را دارد. از جمله این آثار که در سفر خود به قزوین باید حتما از آن تماشا کنید، کاروانسرای سعدالسلطنه است. در ادامه به معرفی کاروانسرای سعدالسلطنه قزوین ، بزرگ ترین کاروانسرای سرپوشیده دنیا، می پردازیم. با مجله خبرنگاران همراه باشید.

تاریخچه بزرگ ترین کاروانسرای سرپوشیده دنیا

کاروانسرای سعدالسلطنه، در دوره قاجار، در مرکز شهر (خیابان امام)، درست در هسته شهر دوران صفویه (میدان چوگان، کاخ باغ سعادت)، به دستور فرماندار زمان ناصرالدین شاه به نام سعدالسلطنه، در سال 1310، با توجه به مراودات بسیاری که ایران با روسیه و ترکیه داشت، ساخته شده است. این کاروانسرا دو سال بعد از ساختش با کوشش دو معمار قزوینی و دو معمار اصفهانی مورد بهره برداری نهاده شد.این بنا را می توان از جمله بزرگ ترین بناهای عمومی در زمان قاجار در سراسر ایران شمارد. سعدالسلطنه، در فهرست 38 بنای برگزیده میراث فرهنگی، قرار گرفته است. سرای سعدالسلطنه به نام های دیگری مانند کاروانسرای سعدالسلطنه، سرای سعادت (بعضی معتقدند چنین نامی به علت قرار گیری آن در محل کاخ باغ سعادت بوده است)، سرای سعدیه و بازارچه سعدالسلطنه نیز شناخته می گردد. این مجموعه بسیار زیبا بعلاوه علاوه برا آن که در بین بناهای عمومی دوره قاجار جز بزرگ ترین ها می باشد در بین بازارهای این دوره نیز بزرگ ترین است. در قزوین بزرگ ترین مجموعه کاروانسرایی این سرا می باشد. این مجموعه بعلاوه بزرگ ترین کاروانسرای سرپوشیده دنیا و بزرگ ترین کاروانسرای داخل شهری در ایران می باشد. کاروانسرای سعدالسلطنه قزوین به عنوان یک سرای بازرگانی مورد استفاده قرار می گرفته است و دارای سرا، تیمچه، راسته، شترخان، چارسوق، مسجد، چایخانه و چندین حمام می باشد.

در ابتدا و قبل از جنگ دنیای نخست، این کاروانسرا برای تجارت و بازرگانی مورد استفاده بوده است و جز مراکز مهم تجارت و واسط بین آسیا و اروپا به حساب می آمده است و اما بعد از آن این نقش بازرگانی رو به افول رفت و بعضی از حجره ها در این حا تبدیل به فعالیت های دیگری همانند کارخانه آلرد، کشمش، تولیدی کفش، فرش بافی و ... شد و بعضی دیگر به صورت مستقل کار تجارت را ادامه دادند. با توجه به آن که در این سرا کارگاه های چوب بری روز به روز رو به افزایش بود در اواخر پابرجا بودن آن، به بازار چوب معروف بود.

معماری کاروانسرای سعدالسلطنه قزوین

مساحت این سرا 6.2 هکتار است که در زمان ساخت دارای 400 حجره بوده است. برای وارد شدن به این کاروانسرای سعدالسلطنه قزوین باید از در ورودی آن که در خیابان امام است، وارد شد، این ورودی که به صورت عرقچین است، دارای 4 طاق نما در طرفین می باشد (این 4 نیم گنبد، فضا را بزرگ تر نشان می دهند و دارای نورگیر هستند و رسمی بندی می باشند)، نورگیر ندارد و گنبد بزرگ آن کاشیکاری شده می باشد. این ورودی به نام چهار سوق است و علت آن تقاطع دو راسته می باشد. در ابتدای ورودی بعد از در، هشتی مزین با آجر و کاشی و سقف یزدی بندی شده، وجود دارد. این ورودی شما را وارد حیاط اصلی کاروانسرا می نماید. در واقع با ارزش ترین قسمت این مجموعه، چهارسوق است.این مجموعه دارای 6 حیاط است که نام آن ها ، سعدیه، سعدالسلطنه، نگارالسلطنه، قهرمانی، بهشتی و راسته وزیر می باشد. بزرگ ترین این حیاط ها، حیاط سعدالسلطنه، با 3073 متر مربع می باشد. در سراسر این حیاط می توان حجره های بسیاری را دید. در قسمت غربی این حیاط، حیاط نگارالسلطنه، قرار گرفته است که شاما دو حجره و دو انبار است. در قسمت غربی این بازار نیز راسته وزیر قرار گرفته است. حیاط سعدیه در قسمت شرقی حیاط سعدالسلطنه نهاده شده است که شامل 10 حجره و یک حمام است. در سعدالسلطنه سرا های تو در توی بسیاری وجود دارد. مصالح بکار رفته در این کاروانسرا بسیار محدود است اما با این وجود فضایی بسیار دلنشین و زیبا ایجاد نموده است.این مجموعه به علت رنگ ها و نور آن، ویژگی های منحصر به خود را دارد.

این مجموعه در حال حاضر در حال بازسازی زیر نظر سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری می باشد. قرار است بعد از بازسازی بخشی از این مجموعه، در آن از فعالیت هایی مانند رستوران، فروشگاه لباس و ... استفاده گردد. کاروانسرای سعدالسلطنه ابتدا همراه با بازار قزوین به ثبت آثار ملی رسید اما بعد از مدتی خود به طور مجزا و سپس بعد از آن از این مجموعه حمام سعدیه جدا شد.