نارین قلعه؛ کهن دژ افسانه ای نایین - وبلاگ ماریانا

به گزارش وبلاگ ماریانا، خبرنگاران : اگر به مقصد نایین چمدان بستید یک شانس بزرگ به شما رو نموده است چون می توانید به تماشای نارین قلعه بروید!

به گزارش وبلاگ ماریانا ، نارین قلعه نایین که آن را نارنج قلعه نایین نیز می نامند، قلعه ای باستانی در شهر کویری نایین اصفهان است. این قلعه در مرکز بافت تاریخی نایین و میان محله های قدیمی این شهر به نام های باب المسجد، کلوان و نوآباد قرار گرفته است.

می گویند قدمت نارین قلعه به دوره پارتیان یا دوران ساسانیان بازمی گردد. این قلعه، قدیمی ترین بنای تاریخی نایین است و پس از مناره مسجد جامع این شهر، با 40 متر ارتفاع، بلندترین بنای قدیمی شهر محسوب می گردد. در گذشته حتی از این قلعه به عنوان دژ کهن یا کهن دژ استفاده می شد.

در خصوص کاربرد این قلعه چند نظریه وجود دارد و کاربرد دقیق آن کاملا تعیین نیست. بعضی می گویند این قلعه قبل از اسلام به عنوان آتشگاه مورد استفاده قرار می گرفت و برای اثبات حرف خود به کتاب اصطخری استناد می نمایند. وی در کتاب خود نوشته است که 5000 قلعه در شهرها و کوه های پارس وجود دارد و به آتشکده ای در بالای نارین قلعه اشاره می نماید. چون در اطراف قلعه خندقی حفر شده است. بعضی با این استدلال ادعا می نمایند که نارین قلعه یا یک دژ نظامی بوده یا مرکز اداری و نظامی شهر بوده است.

عده ای نیز می گویند این قلعه حاکم نشین بود. ولی آنچه که در خصوص نارین قلعه ها در منطقه ها شهرهای کویری و مرکزی ایران وجود دارد هسته اولیه شهری تاریخی است. معمولا در بخش مرکزی شهر بخش حاکم نشین و آتشکده در آن مکان واقع شده بوده است. این نمونه در نارین قلعه میبد و یا در ارگ بم و سایر شهر-قلعه های ایران به چشم می خورد.

علاوه بر اصطخری، حمدالله مستوفی نیز در سال 740 هجری قمری در آثار خود از این قلعه نام برده و دور آن را 4000 گام ذکر نموده است

همان طور که گفته شد، در گذشته دور تا دور این قلعه را خندقی حفر نموده بودند و ارتفاع قلعه با احتساب ارتفاع خندق به 50 متر می رسید. نارین قلعه یک بنای چند ضلعی است و چندین برج در گوشه اضلاع آن وجود دارد. این قلعه را کاملا از خشت خام ساخته اند و ابعاد خشت های آن از 43×43 تا 22×22 متغیر است که این امر نشان می دهد که قلعه در دوره های مختلف ساخته و توسعه یافته است. طبق اسناد تاریخی نایین، طول خشت های قلعه نیم ذرع، عرض آن ها یک چهارم ذرع و وزن آن ها هفت الی هشت من است.

این قلعه شاهد جنگ امیر مبارزالدین محمد آل مظفر و ملک اشرف چوپانی بوده است. گفته می گردد نارین قلعه در دوران قاجار نیز مورد استفاده قرار می گرفت.

اگر به شهر کویری نایین سفر کردید حتما سری به قدیمی ترین بنای این شهر بزنید که امروزه فقط چند دیوار خشتی و بقایای یک قلعه بزرگ از آن به یادگار مانده است. این بنای تاریخی در چهارم آبان سال 1365 در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.